for English: please, scroll down

Twee jaar geleden was ik met een groepje collega geestelijk verzorgers vanuit onze beroepsvereniging bezig met het organiseren van een ( internationale) conferentie over “Humanisering van de zorg”. Een thema dat wereldwijd leeft in de gezondheidszorg.

“Binnen de humanisering van de gezondheidszorg concentreren we ons op de zorgbetrekking, welke het hart is van zorgen en helen (caring and curing).
Humanisering is een belangrijke waarde en intentie; zij is niet slechts een middel maar ook een doel in zichzelf.
Zorg betreft wederzijdse en kwetsbare betrekkingen tussen mensen, te weten zorgverleners en zorgontvangers. Deze betrekkingen zijn wederkerig, èn tegelijkertijd asymmetrisch.
Humanisering van gezondheidszorg is de aanhoudende inspanning het fysieke, psychologische, sociale en spirituele welzijn binnen de zorgbetrekkingen te versterken.” (eerste statement van de conferentie)
Het gaat daarbij steeds om menselijke waardigheid. 

Grote woorden, die vragen om verdere doordenking. Maar ook om concretisering.

In zekere zin waren ze al concreet in mijn dagelijkse werk als geestelijk verzorger in de psychiatrie. Aandacht voor de hele mens… je bent zoveel meer dan een ziektebeeld.  Aandacht voor eigenheid: wat heb juist jij nu nodig… Aandacht voor mijzelf : hoe kan ik mijn eigen kracht en kwetsbaarheid zo inbrengen dat het heilzaam is voor de ander en voor mezelf…
Wederkerigheid. Maar ook asymmetrie, ongelijkheid. Hoe betrokken ik ook was op het moment zelf – elke dag trok ik de deur van mijn werkkamer achter me dicht en ging weer naar huis. Hoe vaak heb ik dat wel niet gehoord: jij gaat straks naar huis. Ik moet hier blijven. En ik kon dat alleen maar be-amen.

De conferentie, die in maart 2010 in Rome werd gehouden, heb ik wel voorbereid, maar niet bijgewoond. Ik was ziek geworden. Veranderd van zorgverlener in zorgontvanger.

Sinds twee jaar mag ik de gezondheidszorg van de andere kant bekijken. Moet ik dat. Zorgontvanger. Patiënt. Tegelijkertijd – ik ben wie ik ben- reflecteer ik ook op wat ik meemaak. Hoe humaan heb ik de gezondheidszorg de afgelopen jaren ervaren? En waar zit ‘m dat dan in? Wat heeft nu echt bijgedragen aan  mijn welzijn?

Een gevarieerde greep:

Een paar jaar geleden moest je bij een bezoek aan een specialist soms wel meer dan een uur in de wachtkamer doorbrengen. Ik heb nu de ervaring dat ik nauwelijks hoef te wachten en dat afspraken met verschillende afdelingen zoveel mogelijk op elkaar aansluiten.  Dat is nieuw, bewust beleid. En de betekenis gaat verder dan het praktische: ook mijn tijd is kostbaar, niet alleen die van de dokter. Er wordt rekening met me gehouden.

Iemand die echt  even tijd heeft en echt betrokken is, echt luistert. Authentiek is. Waarbij je voelt  dat je meer bent dan dat stukje van jezelf dat behandeld moet worden.  Een verademing .
Ik heb er verschillende ontmoet. Co-assistenten die nog niet “geleerd” hebben om als arts boven patiënten te gaan staan, of dat misschien ook niet willen leren. Een verpleegkundige die er gewoon is. Niet meer, niet minder.

Ruimte voor  plezier, humor. Samen, als “zorgverlener en zorgontvanger”, kunnen lachen, om wat dan ook. Daarin verdwijnt ook de ongelijkheid.  Toen ik in Amerika in het ziekenhuis lag – toch niet je grootste wens tijdens een vakantie- heb ik heel veel plezier gehad, gewoon soms ontzettend kunnen lachen. Samen. Dan voel je weer even helemaal dat je leeft.

Een holistische praktijk. In Amerika was ik opgenomen in een high-tech ziekenhuis. Veel aandacht voor de medisch-technische kant. En dat moet ook. Maar ook kwam er elke dag iemand langs van “integrative medicine”. Zij had een breed aanbod waaruit je kon kiezen. Massage, Reiki, allerlei “alternatieve” behandelingen. En het eigen televisiekanaal van het ziekenhuis bood meditatieve muziek. Een mens is meer dan… en daar was vanuit het beleid van het ziekenhuis  aandacht – en dus ook geld – voor.

Het is niet echt leuk om van zorgverlener opeens  zorgontvanger te worden. Maar het is wel goed. Juist om het belang van humanisering ook van die kant te ervaren.
Om te ontdekken dat – tegen de druk van de bezuinigingen in – er toch ook heel goede dingen gebeuren in de gezondheidszorg en mensen daarin echt het verschil maken.
Om er straks – wie weet – zelf een betere zorgverlener van te worden 🙂

Over de foto’s:
De meeste zijn genomen vanwege de ziekenhuisarchitectuur. Ook niet onbelangrijk als het gaat om humanisering: een mooie omgeving helpt ook om beter te worden.

Het gaat om mensen. Daarom staan er nu juist geen mensen op de foto’s. Omdat het ook gaat om hun privacy. Met een uitzondering voor mijn nurses uit Morristown Memorial Hospital. Zo krijgt zorg toch ook een gezicht…

Reageren?
Dan even verder naar beneden scrollen, onder de Engelse tekst.

Verder lezen?
over de conferentie
over humanisering, menslievende zorg en zorgethiek
Lief ziekenhuis: een campagne van het St.Elizabethziekenhuis in Tilburg

Two years ago I was a member of a group of spiritual care givers who were prepairing an international conference about Humanization of Health Care. A worldwide important issue.

In humanization of health care we are  focusing on the relation of care, which is at the heart of caring and  curing. Humanization is an important value and intention; it is not only  a means but also an end in itself. Care is about mutual  and vulnerable  relationships between people, i.e. caregivers and care recipients.  These relationships are reciprocal and asymmetrical at the same time.  Humanization of health care is the ongoing effort to enhance the  physical, psychological, social and spiritual well-being within the  caring relationships.
It always concerns human dignity.

Big words, needing a further reflection. But also needing to be made more specific.

In a sense they were already specific in my work as a pastoral counselor in mental  health care. Concern to look at someone in his fullness.. you’re so much more than your diagnosis. Concern for someone’s individuality: what do you need? And concern for myself as a caregiver: how can I use my own strength and vulnerability  in a way that it will be healthy for the other and for myself. Reciprocity. Asymmetry as well. However involved I used to be, there was always a moment I closed the door of my office and went home. How many times patients told me: you can go home. I have to stay here.  Very true.

The conference took place in March 2010 in Rome. I had been a member of the group preparing it. I didn’t attend the conference. I had fallen ill. Transformed from caregiver into care recipient.

In the last two years I was able to look at health care from the other side. I had to. Care recipient. Patient. In the mean time – I am who I am- I reflect on what’s happening to me. How humane has health care been for me? What are the things contributing to it? What has been really important for my well-being?

Just some instances:

A few years ago it was “normal” to have to wait more than an hour in a waiting room in the hospital when you had a dr’s appointment. Now I hardly have to wait and appointments on different units in the hospital are made in a connecting way. A new and conscious policy. And the meaning is more than practical. Not only the doctor’s time is important, mine is too. I’m taken into account.

Someone who has really time for you, who is really concerned, who is really listening. Who is authentic. Someone who makes you feel more than just the piece of you that needs treatment. A relief.
I met several of them. Medical students who didn’t “have learned” yet  that they are in a higher position and can look down on the patient – or maybe they didn’t want to learn that…
A nurse who is just there. Not more, not less.

Room for pleasure, for humor. As a caregiver and a care recipient laughing together, at no matter what. That’s when asymmetry disappears. It wasn’t my idea of a great vacation to be hospitalized in  the USA last summer. But being there I had a lot of fun, was laughing a lot, together with the nurses. It made me feel alive again.

A holistic approach. In the US I’ve been in a high tech hospital. A lot of emphasis on the  medical- technical things. Very important. But apart from that, every day someone from “integrative medicine” came by. She offered massage, Reiki, a wide range of “alternative” approaches. And one of the hospital’s tv channels was about relaxation and meditation, with appropriate music. A human being is more than… and the hospital was aware of it and did spend money on it.

It’s no great fun to transform from a caregiver into a care recipient. But it has been good. To experience the importance of humanization also from that side. To discover that – despite the economy measures – the’re still good things in health care and people making the difference. To become – maybe – a better caregiver..:)

About the photos:
Most are taken because of the architectual value of  hospitals. An important value when it comes to humanization. A nice environment makes people happier, healthier.

Health care is all about people. And that´s the reason why there aren´t hardly people in the photos. Cause it´s also about their privacy. A little exception for my nurses from Morristown Hospital. Here they are giving Health Care a face.

more reading:

about Plane Tree: a humane approach in Health Care, started in the USA

Integrative medicine as practiced in Morristown Memorial Hospital